Bij een amputatie wordt een lichaamsdeel afgezet oftewel verwijderd. Een amputatie is nodig als het weefsel zo beschadigd is, dat het lichaamsdeel niet meer kan genezen. Het lichaamsdeel is als het ware dood en kan uw hele lichaam ziek maken.
If you wish to view the page on your phone or tablet, then the steps below may not work. Please switch to a desktop computer to translate this website. For translating the text, please follow this instruction:
1. Select the text you want to translate.
2. Choose ‘Vertalen’.
3. Select the language you prefer.
4. You can read and/or listen to the translated text (by Google).
Een amputatie van (een deel van) het been is meestal nodig door problemen met de bloedvaten, bijvoorbeeld door slagaderverkalking of suikerziekte. Soms is een ongeluk of een kwaadaardig gezwel de oorzaak.
Tot hoever de chirurg het been amputeert hangt van een aantal factoren af. Het is erg belangrijk tot waar het dode weefsel is uitgebreid en hoe goed de doorbloeding is. Ook is belangrijk dat een eventuele prothese na de operatie goed op de stomp kan passen.
Lees meer
De beslissing om tot amputatie over te gaan, kan moeilijk zijn. U kunt allerlei vragen hebben over de operatie en over de toekomst. Wij geven u hier wat meer informatie over wat u kunt verwachten. Heeft u vragen? Stel ze gerust aan de arts of verpleegkundige.
Hoe verloopt de behandeling?
Hier vindt u alle belangrijke informatie over uw behandeling
Als u voor een (dag)opname naar het ziekenhuis komt, neem dan uw geldig identiteitsbewijs mee. En ook de medicijnen die u thuis gebruikt. Lees goed de folder 'Voorbereiding op een (dag)opname'. Hierin staat een lijstje van zaken die u moet meenemen bij een (dag)opname.
MijnJBZ
Via MijnJBZ kunt u zelf een deel van uw persoonlijke en medische gegevens inzien die in het JBZ over u bekend zijn. Zie ook: Wat kan ik in MijnJBZ zien?
Gegevens delen
Wilt u dat zorgverleners buiten het Jeroen Bosch Ziekenhuis uw medische gegevens kunnen inzien? Dan moet u het JBZ toestemming geven om uw gegevens beschikbaar te stellen.
Opleidingsziekenhuis
In het JBZ leiden we verpleegkundigen, coassistenten, artsen en andere zorgverleners op. Dit betekent dat bij uw afspraak soms meerdere zorgverleners aanwezig zijn. En het kan zijn dat u onderzocht of behandeld wordt door een zorgverlener in opleiding. Deze zorgverlener werkt altijd onder supervisie van een gekwalificeerde zorgverlener.
Bekijk uw zorgverzekering
Controleer zelf vóór een afspraak in het JBZ of uw zorg wordt vergoed:
Bekijk hier met welke zorgverzekeraars het JBZ een contract heeft.
Het hangt ook af van uw polis of uw zorgverzekeraar alle zorg volledig vergoedt.
Onze zorg valt voor volwassenen onder het wettelijk eigen risico. Dit betekent dat u ieder jaar eerst een bedrag zelf moet betalen, voordat uw zorgverzekeraar kosten gaat vergoeden.
De verpleegkundige brengt u van de verpleegafdeling naar het operatiecentrum. De operatie duurt ongeveer 1 uur, afhankelijk van welk gedeelte van uw been wordt geamputeerd.
Wat gebeurt er na de operatie?
Na de operatie gaat u naar de uitslaapkamer waar u rustig kunt bijkomen. De verpleegkundige controleert uw bloeddruk en hartslag. Als alles goed met u gaat en u voldoende wakker bent, brengen we u terug naar de verpleegafdeling.
Op de verpleegafdeling houden de verpleegkundigen u goed in de gaten. Dit in verband met het optreden van mogelijke complicaties. U ligt dan nog aan het infuus en u kan een soort pompje hebben voor de pijnbestrijding. Verder heeft u soms 1 of 2 drains. Een drain is een dun slangetje dat bloed en wondvocht afvoert.
Wat zijn de risico's?
Er kunnen verschillende complicaties (bijkomende problemen) optreden.
een nabloeding;
een wondinfectie;
wondnecrose, dit is het afsterven van wondranden;
trombose, dit is een bloedstolsel in de bloedvaten;
decubitus, het vormen van doorligplekken door het steeds in dezelfde houding liggen;
dwangstand van de stomp. Het in een vaste stand gaan staan van heup- of kniegewricht door pijn en onvoldoende beweeglijkheid.
Pijn en fantoompijn
U kunt pijn hebben aan de amputatiestomp. Dat is normaal na de operatie en u krijgt hier dan ook standaard medicijnen voor. Verder kunt u last hebben van fantoompijn. Dit betekent dat u pijn voelt in het gedeelte wat is geamputeerd. Fantoompijn kan door bepaalde factoren worden versterkt:
door weersomstandigheden;
als u plast, poept of bij een zaadlozing;
door steeds te denken aan de pijn;
door emoties zoals angst en boosheid.
Bij de ene patiënt trekt de fantoompijn weg, bij de ander blijft de pijn bestaan. Hier zijn speciale medicijnen voor. Ook kan veel en normaal lopen met de prothese de pijn verzachten. Behalve fantoompijn bestaat het verschijnsel fantoomgevoel. U kunt het gevoel hebben dat het geamputeerde deel er nog steeds is. U kunt bijvoorbeeld jeuk aan uw voet hebben. De fysiotherapeut kan u bepaalde oefeningen geven waardoor dit gevoel langzaam afneemt.
Hoe begint u met revalideren?
Na de operatie begint het revalideren. Dit duurt in totaal een paar maanden. U gaat leren om zelfstandig te lopen. Met of zonder prothese en met of zonder hulpmiddel. U leert om weer zo goed mogelijk te functioneren in het dagelijks leven. De revalidatie begint al op de verpleegafdeling in het ziekenhuis, onder begeleiding van een fysiotherapeut en verpleegkundige.
Waarom zwachtelen we uw stomp?
De eerste zorg is nu dat de operatiewond geneest. Als de wond niet meer lekt, gaat de fysiotherapeut samen met de verpleegkundige uw stomp zwachtelen. Dit gebeurt in overleg met de arts/revalidatiearts. Het doel hiervan is te zorgen dat het vocht in de stomp langzaam afneemt. U krijgt dan uiteindelijk een spits toe lopende stomp die makkelijker in een prothese past.
De fysiotherapeut komt ook bij u langs om met u samen aan het herstel te werken.
Wat doet de fysiotherapie samen met u?
U leert om uit en in bed te komen;
U leert om te lopen zonder prothese, maar mét loophulpmiddel. Natuurlijk alleen als dit kan;
U doet oefeningen om het andere been sterker te maken en om de armen meer kracht te geven;
U doet oefeningen met de stomp om deze in beweging te houden. Maar ook om ervoor te zorgen dat u spierkracht houdt en deze te verbeteren;
Afhankelijk van wat voor amputatie u heeft gehad, doet u oefeningen om verkortingen van de spieren te voorkomen. Omdat het been een deel mist, bent u geneigd de stomp steeds omhoog te houden. Hierdoor kunt u pijn krijgen, of kan het knie- of heupgewricht een dwangstand aannemen. Om dit te voorkomen moet u 1 tot 2 keer per dag een half uur plat op uw rug of buik liggen. Natuurlijk alleen als u dit lichamelijk kunt.
De fysiotherapeut geeft u informatie over de oefeningen.
Hoe gaat u na ontslag verder met revalideren?
Na ontslag uit het ziekenhuis gaat u verder revalideren in een revalidatiecentrum. Het kan zijn dat u daar wordt opgenomen, of u gaat vanuit huis steeds daar naar toe. Ook is het mogelijk dat u tijdelijk naar een verzorgings- of verpleeghuis met een revalidatieafdeling gaat.
Wie helpen u bij de revalidatie?
Het einddoel van de revalidatie is dat u weer zo zelfstandig mogelijk kunt functioneren. Het team dat u daarbij begeleidt bestaat uit:
Verpleegkundigen, zij helpen u bij het wassen en aankleden, bij het verzorgen en verbinden van de stomp en verder bij het hele revalidatieproces.
Een fysiotherapeut, deze geeft oefeningen om uw arm-, been- en rompspieren te versterken. En leert hoe u zich moet verplaatsen op een been.
Een ergotherapeut, deze begeleidt u bij eventuele aanpassingen in huis, werk en/of auto.
Een psycholoog, deze helpt u bij het verwerken van het verlies van een lichaamsdeel.
Een maatschappelijk werker, deze begeleidt u bij de persoonlijke beleving en verwerking van de beenamputatie en de beperkingen die daarvan het gevolg kunnen zijn. Ook besteedt hij/zij aandacht aan de veranderde omstandigheden voor uw partner en familie. Verder bespreekt hij/zij met u vragen over huisvesting, sociale verzekering, dagbesteding, werk en scholing.
Een orthopedisch instrumentenmaker, om een eventuele prothese aan te meten.
Een revalidatiearts, deze werkt met u een plan uit om te herstellen en is nauw betrokken bij het passen en maken van de prothese.
Een bewegingsagoog, om u te begeleiden bij sporten, fietsen en eventueel zwemmen.
Verzorging van de stomp
De stomp en de stomphuid verdienen de nodige aandacht. Is de operatiewond genezen? Dan is dagelijkse hygiëne erg belangrijk. U kunt het beste de stomp ‘s avonds voor u naar bed gaat wassen met koud water en een zachte zeep. Droog de stomp daarna af met een ruwe handdoek. Deze stevige aanpak vermindert de gevoeligheid van de stomp en verhoogt de druk die een stomp aan kan tijdens het lopen met een prothese. Verder zijn de stomp en de huid dan de volgende dag goed droog.
Een te droge huid kunt u als u wilt behandelen met een goede huidlotion. Verder kunt u beter geen andere smeersels gebruiken. Wilt u die toch gebruiken? Overleg dan eerst even met uw arts. Voordat u de prothese aandoet, is het belangrijk dat u de stomp iedere dag controleert op kleine schaafwondjes.
De revalidatiearts beoordeelt of u met een prothese zal kunnen lopen. Verschillende factoren spelen daarbij een rol:
De conditie van uw hart en longen.
De conditie van uw andere been.
Uw coördinatie, uw houding en evenwicht.
Uw zelfvertrouwen.
Uw doorzettingsvermogen.
Uw leeftijd.
De lengte van de amputatiestomp en het niveau van de amputatie. Waar zit de amputatie, bij uw voet, enkel, onderbeen, bovenbeen.
Zitten er op de huid van de stomp wondjes en kunt u wel druk of iedere vorm van aanraking aan de stomp verdragen.
De revalidatiearts en de fysiotherapeut gaan samen met de instrumentenmaker beoordelen wat voor prothese het beste bij u past. De orthopedische instrumentenmaker meet de prothese aan. U ontmoet hem of haar op de revalidatieafdeling.
