MDS (myelodysplasie)
MDS is een ziekte waarbij de aanmaak van bloedcellen is verstoord. Daardoor kunt u allerlei klachten krijgen. Voorbeelden hiervan zijn bloedarmoede, infecties en wondjes die sneller en langer bloeden.
Translate instructions
If you wish to view the page on your phone or tablet, then the steps below may not work. Please switch to a desktop computer to translate this website. For translating the text, please follow this instruction:
1. Select the text you want to translate.
2. Choose ‘Vertalen’.

3. Select the language you prefer.

4. You can read and/or listen to the translated text (by Google).

Lees meer
Nazorg
De behandeling van MDS is in de meeste gevallen eigenlijk nooit echt afgerond. De ziekte is namelijk alleen te genezen met een allogene stamceltransplantatie, maar voor veel patiënten is dit een te zware behandeling.
Uw arts of verpleegkundig specialist bespreekt met u hoe vaak u voor controle naar het ziekenhuis moet komen. Dit is afhankelijk van het type MDS dat u heeft en de eventuele behandeling die u heeft gehad. Tijdens de controle bespreekt u met uw arts of verpleegkundig specialist hoe het gaat. Zij laten ook een bloedonderzoek uitvoeren.
Heeft u moeite om na de diagnose en/of tijdens/na de behandelingen de draad weer op te pakken? Dan is het mogelijk om een afspraak te maken bij de verpleegkundig specialist. Haar rol bestaat uit begeleiding, advisering en ondersteuning bij het leven met de ziekte en de gevolgen van de behandeling. Dit geldt voor u, maar ook voor uw partner.
Meer informatie
Onderzoeken
De hematoloog laat eerst een uitgebreid bloedonderzoek uitvoeren.
Onderzoeken
Als er afwijkingen in uw bloed worden gevonden, krijgt u een beenmergonderzoek (sternumpunctie of cristabiopsie) uit. Met een beenmergonderzoek kan de hematoloog onder andere vaststellen of u MDS heeft en welk type MDS u heeft.
Het beenmerg dat de hematoloog verwijderd heeft voor het beenmergonderzoek, wordt ook gebruikt voor een cytogenetisch onderzoek. Dit onderzoek geeft meer duidelijkheid over uw vooruitzichten.
Aanvullend onderzoek
Soms laat uw hematoloog nog 1 of meerdere extra aanvullende onderzoeken verrichten. Uw hematoloog bespreekt dit met u als dit nodig is.
Bij bloedonderzoek nemen we 1 of meer buisjes bloed af met een hol naaldje. Dit bloed wordt in het laboratorium onderzocht.
Een cytogenetisch onderzoek is een chromosomenonderzoek op afwijkingen in het DNA.
Een sternumpunctie is een onderzoek waarbij de arts met een dikkere naald wat beenmerg uit het borstbeen (sternum) opzuigt.
Bij een cristabiopsie haalt de arts met een holle naald een beetje beenmerg en een stukje botweefsel weg uit uw bekken.
Behandelingen
MDS is een ziekte die niet te genezen is met medicijnen. Alleen een stamceltransplantatie kan de ziekte genezen, maar dit is een intensieve behandeling waar de meeste mensen gezien hun leeftijd niet voor in aanmerking komen.
Behandelingen
Bij de meeste patiënten richt de behandeling zich op het zo lang mogelijk onder controle houden van de ziekte en het bevorderen van de kwaliteit van leven.
Welke behandeling voor u het meest geschikt is, is onder andere afhankelijk van welk type MDS u precies heeft, uw risicoscore, uw leeftijd en uw conditie. We stemmen uw behandeling volledig af op uw situatie. Als dat nodig is, bespreekt uw arts van te voren uw situatie in een multidisciplinair overleg met gespecialiseerde artsen, zoals een internist-hematoloog, radioloog, nucleair geneeskundige, klinisch chemicus, patholoog en eventueel een hematoloog uit een universitair centrum.
Wanneer starten met behandelen?
Soms is het niet meteen nodig om te starten met een behandeling. Dit noemen we het wait-and-see beleid (afwachtend beleid). U komt dan wel regelmatig op controle. We starten met behandelen als:
- u last heeft van bloedarmoede;
- u regelmatig infecties heeft of als die infecties ernstig zijn;
- u een tekort aan bloedplaatjes heeft.
Behandel mogelijkheden
MDS kan op verschillende manieren worden behandeld. Met:
- Groeifactoren;
- Chemotherapie;
- Immunotherapie;
Ondersteunende therapie (supportive care)
Ondersteunende therapie is gericht op het verminderen van uw klachten. Het gaat dan om klachten zoals bloedarmoede, infecties en een verhoogde bloedingsneiging. We kunnen u hiervoor medicijnen voorschrijven of bepaalde leefregels meegeven. U kunt ondersteunende therapie krijgen als enige behandeling, maar bijvoorbeeld ook naast een intensieve behandeling met chemotherapie.
IJzerstapeling door bloedtransfusies
Veel patiënten met MDS hebben regelmatig bloedtransfusies nodig om de klachten die ontstaan als gevolg van de bloedarmoede te bestrijden. Bloedtransfusies kunnen op den duur echter leiden tot ijzerstapeling. Het lichaam is namelijk niet in staat de grote hoeveelheid ijzer die bij een bloedtransfusie wordt toegediend, af te breken. Als u veel bloedtransfusies heeft gehad, krijgt u daarom soms een ijzerafdrijvend middel voorgeschreven.
Uw vaste aanspreekpunt
Uw verpleegkundig specialist begeleidt u tijdens iedere stap van het behandelplan. Zij is uw vaste aanspreekpunt. Ze is altijd op de hoogte van uw situatie en de 'spin in het web' voor de verschillende zorgverleners die bij uw behandeling zijn betrokken.
In deze periode van behandeling komt er erg veel op u af. Heeft u vragen of wilt u zaken bespreken, dan kunt u hiermee altijd terecht bij de verpleegkundig specialist.
Wetenschappelijk onderzoek
Om de kennis over MDS te vergroten, kunnen wij u vragen of u in studieverband behandeld wilt worden. U krijgt dan de standaardbehandeling, eventueel aangevuld met een ander medicijn. Uiteraard mag u ook besluiten niet mee te doen aan dit wetenschappelijk onderzoek. U krijgt dan alleen de standaardbehandeling.
Wait-and-see houdt in dat we niet meteen starten met een behandeling, maar afwachten hoe de ziekte zich ontwikkelt.
Groeifactoren zijn medicijnen die de aanmaak van gezonde witte en/of rode bloedcellen stimuleren.
Als u kanker heeft, kunt u een behandeling krijgen met chemotherapie.
Bij kanker kan mogelijk immuuntherapie gegeven worden. Dit is een verzamelnaam voor behandelingen die het eigen afweersysteem actief maken.
Poliklinieken en afdelingen
Hematologie is het specialisme dat zich bezighoudt met ziekten van het bloed en de bloedvormende organen met name in het beenmerg en de lymfeklieren.
Het Oncologisch Centrum is de centrale plaats in het Jeroen Bosch Ziekenhuis voor patiënten met kanker of bloedziekten.