• Het plaatsen van de nefrostomiekatheter gebeurt meestal op de afdeling Radiologie (röntgen) onder plaatselijke verdoving. U hoeft niet nuchter zijn voor de ingreep, behalve als deze onder narcose wordt verricht.
• U krijgt van tevoren antibiotica toegediend.
• Wanneer u bloedverdunnende middelen gebruikt (Sintrom, Marcoumar, Acetosal, enzovoort) moet u dit vertellen aan uw behandelend arts. Deze medicatie zal in overleg met uw behandelend arts enige dagen voor de ingreep gestopt worden.

Voor deze ingreep wordt u enkele uren opgenomen op de afdeling Dagbehandeling.

Belt u dan zo snel mogelijk, maar uiterlijk een werkdag voor de opnamedatum, naar de polikliniek Urologie.

Bent u de dagen voor de operatie/behandeling erg verkouden? Moet u veel hoesten of heeft u koorts? Neemt u dan minimaal 24 uur van tevoren contact op met de polikliniek Urologie.

U ligt op uw buik eventueel ondersteund door een kussen. Na desinfectie van de rughuid (meestal met jodium) worden de huid en het weefsel daaronder verdoofd met een injectie.

Met behulp van een echografieapparaat wordt de nier in beeld gebracht.

Met een dunne naald wordt de nier aangeprikt (punctie). (Zie afbeelding 1). Het aanprikken van de nier kan pijnlijk zijn. Deze naald wordt daarna vervangen door een katheter (een dun slangetje) van buigzaam materiaal. Deze katheter blijft goed in de nier liggen omdat er aan het uiteinde een krul of ballon zit. Ook wordt de katheter vaak nog vastgehecht aan de huid (zie afbeelding 2).

De urine stroomt nu via de katheter in een katheterzak buiten het lichaam. De katheter wordt afgedekt met een steriel gaas en vastgezet met pleisters.

• Heel soms gaat het verzamelsysteem van de nier lekken door de punctie (het aanprikken). Er komt dan urine buiten de nier. Als er veel urine weglekt is het soms nodig om de urine op een later moment via een nieuwe punctie af te voeren (draineren).
• Bij alle ingrepen aan de nier kan een bloeding optreden. Meestal stopt zo’n bloeding vanzelf. Heel soms moet een nieroperatie volgen.
• Ook is mogelijk dat de katheter bij het inbrengen door een darmlis gaat. Met name de dikke darm kan geraakt worden. Een operatie is dan soms nodig. Ook deze complicatie is zeldzaam.

Als u klachten krijgt zoals erge pijn, koorts, enzovoorts, zal worden onderzocht of er sprake is van een van deze complicaties.

De nefrostomiekatheter wordt goed vastgemaakt. Toch kan deze soms uit de nier raken en uitvallen. De katheter moet dan opnieuw worden ingebracht. Soms is er een kanaal ontstaan tussen nier en huid. Dan kan de katheter direct weer ingebracht worden. Als de nefrostomiekatheter uitvalt moet u direct uw behandelend arts waarschuwen.

Van het ziekenhuis krijgt u een nefrostomiekatheterpakket mee naar huis. De materialen in dit pakket zijn van de firma Hoogland Medical. Als deze materialen op zijn kunt u deze telefonisch bijbestellen bij deze firma. Hun gegevens vindt u in het katheterpakket dat u heeft meegekregen.

Een nefrostomiekatheter vraagt om een speciale verzorging. Zeker als de katheter langere tijd blijft zitten. Iemand uit uw omgeving kan dit na goede instructie zelf doen. Deze verzorging kan (meestal) ook geleverd worden door een deskundige (wijk)verpleegkundige.

De insteekopening moet steeds na het douchen en anders om de 3 dagen verzorgd worden. Hiervoor heeft u nodig:

• gazen 10 x 10 cm (non-woven kompressen);
• Fixomull stretch 10 cm x 10 ;
• Schone schaar.

Het verzorgen doet u als volgt:

• Zorg er voor dat de huid rondom de insteekopening goed droog is, voordat u deze weer gaat afplakken.
• Neem twee gazen uit de verpakking, maak hier met een schone schaar een inkeping in tot het midden (zie afbeelding 3).
• U legt de gazen om en om rondom de insteekopening. Zorg ervoor dat de gazen onder de katheter op de huid liggen. (zie afbeelding 4)
• Neem dan nog twee à drie gazen en leg deze op de katheter. De insteekopening is hiermee helemaal afgedekt. (zie afbeelding 5)
• Knip twee stroken van de fixomull-rol, elk ongeveer 15 cm. Plak hiermee de gazen volledig af. De katheter is zo goed vastgezet.
• Als u wilt kan op de buik/flank nog een klein reepje fixomull geplakt worden om de katheter te fixeren.

Aan de katheter wordt een urineopvangzakje verbonden. Dit kan eventueel op het onderbeen of bovenbeen vastgemaakt worden met behulp van een bandsysteem of een speciale kous. Er zijn twee soorten katheterzakken: beenzakken en nachtzakken.

De beenzakken kunt u overdag dragen onder uw kleding. Deze zakken gaan ongeveer zeven dagen mee. Als u deze beenzak vervangt kunt u de oude weggooien. De nachtzakken kunt u schoonspoelen met kraanwater. Laat de zak hierna drogen. Doe dit niet op de verwarming, omdat dit kan zorgen voor bacteriën. In het pakket is meestal een trechtertje aanwezig om de katheterzakken schoon te spoelen.

's Nachts koppelt u de nachtzak aan de beenzak. Let op dat u het verbindingsstukje hebt openstaan. De nachtzak is groter. Omdat er meer urine in kan hoeft u ’s nachts niet uit bed om de zak te legen. Zorg ervoor dat de katheterzak lager hangt dan uw lichaam. Leg de nachtzak bijvoorbeeld op de grond of hang hem aan de bedrand. Op deze manier kan de urine uit de nier in de katheterzak lopen.

Het aankoppelen van de katheterzakken gaat als volgt:

• Zorg dat u de nodige materialen binnen handbereik heeft. Maak de oude zak los van de katheter. Dit doet u door voorzichtig het rubber van de tip van de katheterzak te schuiven.
• Haal het dopje van de nieuwe katheterzak en plaats de katheterzak op de katheter. Zorg dat het goed vast zit.
• Het is verstandig om een handdoek of papiertje onder de katheter te leggen, voor het geval u wat urine knoeit. Probeer het aansluitstukje van de katheterzak niet aan te raken. Hierdoor kunnen bacteriën in uw nier komen.

Een nefrostomiekatheter hoeft in principe niet gespoeld te worden, zolang er urine geproduceerd wordt. Neem contact op met uw behandelend arts als u denkt dat de katheter verstopt is. Eerst wordt dan gekeken of de katheter ergens geknikt is. Bij twijfel over de doorgankelijkheid van de katheter wordt fysiologisch zout ingespoten om te zien of alles goed doorstroomt. Ook bij een lekkage wordt gecontroleerd of er sprake is van een knik of afknelling.

Het verwisselen van de nefrostomiekatheter gebeurt meestal na 3 maanden en is vrij eenvoudig. Het verwisselen gebeurt op de afdeling Radiologie (röntgen) tijdens een dagopname. Eerst wordt een zogenaamde voerdraad in de reeds aanwezige katheter geschoven. De katheter wordt verwijderd, de voerdraad blijft zitten. Over de voerdraad wordt een nieuwe katheter geschoven en deze wordt opnieuw vastgemaakt.

• U mag met de nefrostomiekatheter gewoon douchen.
• In bad gaan of zwemmen mag u niet.
• U mag autorijden.
• Wat betreft werkzaamheden; luister naar uw lichaam.
• Doe het rustig aan.
• Als u voor de ingreep bloedverdunnende middelen gebruikte, mag u deze weer gaan gebruiken als de urine niet meer bloederig is.

We maken een controle-afspraak met u bij de arts. De arts bespreekt dan het verdere beleid met u. Heeft u eerder problemen? Bel dan naar de polikliniek Urologie.

In deze informatie kunt u lezen hoe de behandeling meestal verloopt. Het kan zijn dat de behandling bij u wat anders verloopt. De arts kan soms voor een andere behandelingsmethode kiezen, die beter past bij uw situatie. Aan het begin van de behandeling vertelt de arts wat er gaat gebeuren. Wanneer u op dat moment nog vragen heeft, kunt u deze ook aan hem stellen.

U kunt ook bellen naar de polikliniek Urologie : (073) 553 60 10.

Het telefoonnummer van de polikliniek Urologie van locatie Boxtel is: (073) 553 68 58 (bereikbaar op woensdag van 9.00 - 12.00 uur en van 13.30 - 16.30 uur en op maandag van 13.30 - 16.30 uur.)