De koortsstuip ontstaat meestal in het beginstadium van een infectie als de koorts ineens snel oploopt. Bij alle ziekten met koorts kunnen stuipen optreden. Meestal komen ze voor bij infecties aan de luchtwegen, neus, keel, oren of darmen. Maar ook bij virale infecties, waarbij soms een rode huiduitslag voorkomt.

Een koortsstuip is eigenlijk een epileptische aanval. Alleen is de achterliggende oorzaak een infectie en geen epilepsie. Een gewone, milde koortsstuip duurt gemiddeld 3 minuten en in elk geval korter dan 15 minuten. Uw kind verliest het bewustzijn, strekt zich en krijgt vaak symmetrische schokken in armen en benen. Ook wordt het gezicht bleek, grauw of blauw. Koortsstuipen komen eerder voor bij kinderen bij wie in de naaste familie meer kinderen koortsstuipen hebben gehad.

Een koortsstuip betekent niet meteen dat uw kind epilepsie heeft. Een koortsstuip is een epileptische aanval, die alleen bij snel stijgende koorts optreedt. Buiten de periode met koorts heeft uw kind geen aanvallen. Slechts 2 procent van de kinderen met koortsstuipen krijgt later epilepsie. Dan treden aanvallen ook op zonder koorts.

De kans op het ontwikkelen van epilepsie is groter als:

• de ontwikkeling van uw kind al vóór de koortsstuip verstoord was;
• epilepsie in de familie voorkomt;
• het een gecompliceerde of atypische koortsstuip was.

Het is mogelijk dat deze kinderen al aanleg voor epilepsie hebben en deze voor het eerst naar buiten komt door de koorts. 

Naast gewone koortsstuipen kunnen atypische (gecompliceerde) stuipen voorkomen. Deze stuipen kunnen wijzen op epilepsie. Atypische koortsstuipen kunnen de volgende kenmerken hebben:

• Ze komen voor onder de leeftijd van 6 maanden en boven de leeftijd van 5 jaar.
• Ze duren langer dan 15 minuten.
• Ze zijn niet symmetrisch. Dit betekent dat de schokken eenzijdig zijn of vooral aan 1 kant. Of er zijn andere verschijnselen, zoals verwardheid en smakken.
• Er is meer dan 1 koortsstuip per koortsperiode.
• Soms worden er bij lichamelijk-neurologisch onderzoek afwijkingen gevonden, zoals eenzijdige verlamming of kenmerken van spasticiteit.

• Blijf kalm.
• Zorg dat uw kind zich niet kan verwonden aan de omgeving, bijvoorbeeld aan een bedrand of verwarming.
• Draai uw kind op de zij of op de buik met het hoofd opzij, zodat hij of zij vrij kan ademen en eventuele etensresten en speeksel uit de mond kunnen lopen.
• Duurt de stuip langer dan 3 minuten? Dan moet u de medicijnen gebruiken die de arts heeft voorgeschreven. Als de trekkingen en/of verstijving al voorbij zijn, hoeft dit niet meer.
• Stopt de aanval na het geven van de medicijnen niet binnen 3 minuten? Bel dan uw huisarts of het alarmnummer 112. Medische beoordeling is dan noodzakelijk.
• Neem ook na een aanval contact op met uw huisarts. Er kan dan gezocht worden naar de oorzaak van de koorts.

Als uw kind eenmaal een koortsstuip heeft gehad, kan uw kind bij een volgende koortsperiode weer een stuip krijgen. De kans op herhaling is ongeveer 35 procent. Vroeger dacht men dat het geven van koortswerende middelen zoals paracetamol een koortsstuip kon voorkomen. Uit onderzoeken is alleen gebleken dat dit niet helpt. Wel kan paracetamol ervoor zorgen dat uw kind zich minder ziek voelt.

Als u paracetamol geeft, kunt u dit het beste om de 4 tot 6 uur geven totdat de koorts over is. Gebruikt u zetpillen, dan moet u dit om de 8 uur geven. Als paracetamol niet volgens dit schema wordt gegeven, kan de temperatuur gaan schommelen waardoor juist koortsstuipen kunnen worden uitgelokt.

Geef uw kind geen aspirine, dit kan ernstige complicaties geven. Het is handig om paracetamol in de vorm van zetpillen in huis te hebben. Dek uw kind niet te warm toe tijdens de koorts.

Bovenstaande maatregelen kunnen een nieuwe koortsstuip meestal niet voorkomen. Ook kunnen sommige kinderen al een koortsstuip krijgen in een heel vroege fase van het ziek zijn. Uw kind heeft dan al een koortsstuip vóórdat de koorts optreedt.

Verder onderzoek

Bij een gewone koortsstuip zal uw arts meestal geen verder onderzoek aanraden. Wel moet altijd worden beoordeeld of de koorts een uiting is van een ziekte die moet worden behandeld. Zoals een hersenvliesontsteking. Bij atypische koortsstuipen of als koortsstuipen zich te vaak herhalen, start de kinderarts verder neurologisch onderzoek.

Verdere behandeling

Bij gewone koortsstuipen is verdere behandeling vaak niet nodig. Wel moet u zich aan de maatregelen houden die hierboven staan beschreven. Bij atypische koortsstuipen zoekt de kinderarts naar mogelijke oorzaken. Dit kan door het maken van een Elektro Encefalografisch onderzoek (EEG). Een EEG meet de elektrische activiteit van de hersenen. Tijdens een epileptische aanval is deze elektrische activiteit verstoord. Dit kan te zien zijn op een EEG. Ook tussen de aanvallen door kan het EEG van mensen met aanleg voor epilepsie anders zijn dan dat van mensen zonder epilepsie. Dit hoeft echter niet.

Sommige artsen vinden het beter als u uw kind bij bewezen gevoeligheid voor koortsstuipen in periodes met koorts uit voorzorg 3 dagen paracetamol geeft. Overleg dit altijd met de behandelend kinderarts van uw kind.

Dan kunt u deze stellen aan uw kinderarts. Hiervoor kunt u bellen naar de polikliniek Kindergeneeskunde, telefoonnummer: (073) 553 23 04.