Voor een diagnostische hysteroscopie onderzoekt de gynaecoloog de binnenkant van de baarmoeder. Dit kan voor verschillende redenen zijn, bijvoorbeeld abnormale menstruaties, tussentijds bloedverlies uit de baarmoeder of onvruchtbaarheid;

De gynaecoloog brengt voor het onderzoek de hysteroscoop vaginaal in zonder dat er een spreider voor wordt gebruikt. De vagina en baarmoeder worden gevuld met vloeistof. Dit kan wat menstruatiekrampen geven. Door het inbrengen van de vloeistof, wordt de baarmoederhals beter zichtbaar en zwelt de baarmoeder een beetje op. Hierdoor liggen de voor- en achterwand van de baarmoeder niet meer tegen elkaar en kan de arts de binnenkant van de baarmoeder goed bekijken. Via de baarmoederhals wordt de scoop in de baarmoeder gebracht. Als de scoop in de baarmoeder is, neemt de pijn af.

Lukt het niet om langs de baarmoederhals te komen? Dan kan een spreider worden ingebracht waarna de baarmoederhals wordt verdoofd en kan worden opgerekt.

Het onderzoek duurt 10 tot 15 minuten. Bij kleine ingrepen kan het iets langer duren.

Afhankelijk van het doel van de hysteroscopie kijken we met een smalle scoop of er afwijkingen zijn. Zien we afwijkingen, dan kunnen we de smalle scoop direct vervangen door een iets dikkere met een werkkanaal. Hierdoor kunnen we een paktangetje, schaartje of happertje inbrengen om de behandeling uit te voeren.

Met de Myosure kunnen we placentaresten, vleesbomen (myomen) en poliepen verwijderen. De Myosure is een speciaal ontwikkeld instrument met aan het uiteinde een ‘shaver’ die kleine stukjes van de vleesboom of poliep afscheert/weghapt. Het verwijderen doet geen pijn. Het slijmvlies van de baarmoederholte wordt via de Myosure niet beschadigd. Dit is belangrijk voor als u zwanger wilt worden. Ook is de kans op beschadiging van de baarmoeder veel kleiner. Deze behandeling kan poliklinisch plaatsvinden zonder verdoving. Eventueel kan de ingreep ook worden verricht met verdoving van de baarmoederhals of met sedatie.

Resectoscoop

Grotere vleesbomen of die deels in de wand zitten kunnen we niet verwijderen met de Myosure, maar verwijderen we met een resectoscoop. Dit is een holle buis met aan het uiteinde een dunne metalen lis die elektrisch wordt verhit waarna het werkt als een mesje. Hiermee verwijdert de arts de vleesbomen. Dit is gevoeliger dan de shaver en gebeurt daarom onder algehele anesthesie.

Bij hevige menstruatie kan het verwijderen of het vernietigen van het slijmvlies aan de binnenwand van de baarmoeder een behandeling zijn. De gynaecoloog adviseert u dit als andere behandelingen geen succes hebben gehad of niet mogelijk zijn. We bespreken hieronder 2 methoden:

• Novasurebehandeling;
• Endometriumresectie.

Deze operaties worden alleen verricht als u geen kinderwens meer heeft. Wij adviseren dit omdat de embryo zich dan direct in de spierwand van de baarmoeder kan innestelen. Dit is een gevaarlijke situatie. Een garantie dat u onvruchtbaar bent, kunnen we u niet geven. Betrouwbare anticonceptie blijft daarom noodzakelijk.

Novasurebehandeling

Hier leest u meer informatie over de novasurebehandeling.

Endometriumresectie

Deze operatie gebeurt ook met een resectoscoop. U kunt hier meer over lezen bij het kopje Resectoscoop.

De hysteroscopie gebeurt niet tijdens de menstruatie, tenzij vloeien juist de reden is voor de operatie. Dan gebeurt de hysteroscopie wel tijdens het bloedverlies. Heeft u een kinderwens? Dan gebeurt het in de eerste helft van de cyclus, nog voordat de eisprong heeft plaatsgevonden. Het is niet de bedoeling dat u zwanger bent tijdens de behandeling.

Bij het verwijderen van vleesbomen of van ernstige verklevingen in de baarmoeder, kijkt de gynaecoloog soms in de buikholte met behulp van een laparoscoop. De laparoscoop is net zoals de hysteroscoop ook een kijkbuis. Daarmee ziet de arts dat er bij het gebruik van de hysteroscoop geen gaatje in de wand van de baarmoeder ontstaat. Uw gynaecoloog bespreekt meestal vooraf met u of er ook een laparoscopie gepland wordt. Soms blijkt de noodzaak hiervan pas tijdens de operatie. 

Soms adviseert de gynaecoloog een behandeling van het slijmvlies met anti-hormonen voordat u de hysteroscopie krijgt. Anti-hormonen zijn medicijnen die de periode na de laatste menstruatie (postmenopauze) nabootsen. Dit betekent dat de eierstokken tijdelijk geen hormonen meer maken. Hierdoor wordt het baarmoederslijmvlies dunner en eventuele vleesbomen kleiner. Een behandeling uitvoeren is dan makkelijker. Deze medicijnen hebben over het algemeen bijwerkingen. De klachten zijn:

• opvliegers en transpireren, vooral 's nachts;
• de vagina kan droger aanvoelen. 

Na de hysteroscopie stopt u met deze medicijnen. De werking van de eierstokken herstelt zich en de bijwerkingen verdwijnen. Ook de maandelijkse bloedingen treden weer op.

De hysteroscopie gebeurt meestal zonder verdoving. Het onderzoek kan wel krampen van de baarmoeder opwekken. Dit voelt aan als menstruatiepijn. U kunt hiervoor 2 tabletten van 500 milligram paracetamol innemen. Neem deze in kort voordat u naar het ziekenhuis komt.

De operatie duurt soms tot ongeveer 30 minuten. Dit is afhankelijk van wat de arts doet.

Zoals bij iedere operatie kunnen ook bij de therapeutische hysteroscopie complicaties optreden. Gelukkig zijn deze zeldzaam. Het kan gaan om:

• Abnormaal veel bloedverlies. De behandeling veroorzaakt vaak een wond aan de binnenkant van de baarmoeder. Er kunnen ook wondjes zijn in de baarmoederhals door een tangetje dat daar werd geplaatst. Is het bloedverlies meer dan een forse menstruatie? Bel dan naar de polikliniek Gynaecologie.
• Beschadiging. Soms ontstaat tijdens de hysteroscopie een wond of een gaatje in de wand van de baarmoeder. Dit gaatje wordt een perforatie genoemd. Een perforatie geneest meestal vanzelf. Een groter gat moet soms operatief gesloten worden. In een enkel geval is dan een kijkoperatie of een buikoperatie nodig. Dit gebeurt onder algehele anesthesie.
• Darmbeschadiging. Het kan zijn dat tijdens de operatie ongemerkt de darm beschadigd wordt. U krijgt dan binnen een paar dagen steeds meer buikpijn en vaak ook koorts. Dit gebeurt bijna nooit. Een buikoperatie door of samen met een chirurg is dan noodzakelijk.
• Infectie. Koorts en hevige buikpijn kunnen wijzen op een infectie. Die kan in de baarmoederwand optreden, maar ook in de eileiders. Behandeling met antibiotica is dan nodig.
• Overgevoeligheid. Een overgevoeligheidsreactie treedt bijna nooit op. U kunt overgevoelig zijn voor het middel waarmee plaatselijke verdoving wordt gegeven. In het JBZ gebruiken we water om zicht te krijgen. Hierbij komen geen overgevoeligheden voor.
• Een zeldzame complicatie is overvulling van de bloedcirculatie. Er treedt dan een te grote vochtbelasting voor het lichaam op. Deze complicatie komt vooral voor bij de verwijdering van een vleesboom en bij een endometriumresectie. Bij deze operaties komt de vloeistof waarmee de gynaecoloog de baarmoeder vult, gemakkelijk in de bloedbaan terecht. Komt er te veel vocht in de bloedbaan? Dan moet de operatie worden afgebroken. Meestal kan het lichaam dit vocht gemakkelijk kwijt. Een plaspil kan noodzakelijk zijn en soms wordt er ter controle bloed geprikt. Een enkele keer is extra intensieve zorg na de operatie noodzakelijk.
• Syndroom van Asherman. Bij elke operatie treedt littekenvorming op. Ook bij operaties in de baarmoeder kunnen littekens ontstaan in de vorm van verklevingen. Dit noemt men het syndroom van Asherman. Deze complicatie is zeer zeldzaam. Als hij al voorkomt, is het meestal na een verwijdering van een vleesboom of na een placentarest. In ernstige gevallen kan het menstruatiebloed door de verklevingen niet naar buiten.

Ondanks deze zeldzame complicaties is de hysteroscopische operatie een veilige behandeling. Bij een goede reden om de operatie te verrichten, voorkomt deze operatie vaak een grotere operatie met meer kans op complicaties.

Na de operatie heeft u een infuus waardoor u vocht en eventueel pijnstilling krijgt toegediend. Vaak bent u misselijk en soms moet u overgeven. Ook hier krijgt u medicijnen voor. Het infuus blijft zitten tot de misselijkheid verdwenen is en u voldoende drinkt. De meeste vrouwen hebben na afloop weinig klachten, maar enkelen hebben wel pijn en voelen zich niet lekker.

Pijn

Direct na de hysteroscopie heeft u vaak een beetje buikpijn. De pijn vermindert de eerste uren na de operatie en is meestal aan het einde van de dag verdwenen. Sommige vrouwen houden de eerste dagen nog buikpijn. U kunt hier pijnstillers voor gebruiken en krijgt hiervoor een recept mee naar huis.

Bloedverlies

Na de hysteroscopie kunt u vaginaal bloedverlies hebben. Hoe lang dat duurt is moeilijk te zeggen, maar het kan een paar weken zo zijn. Was bij u hevig bloedverlies de reden voor de hysteroscopie? Dan zijn de bloedingen als het goed is minder dan voorheen. Soms blijft de menstruatie helemaal weg.

Afscheiding

Na afloop van het bloedverlies heeft u vaak nog bruinige afscheiding. Vooral bij de ballonmethode moet u rekening houden met de kans op vieze, soms wat sterk ruikende afscheiding voor een aantal weken. Soms zijn er geen afscheidingsklachten.

Kunstmatige cyclus

In een aantal situaties schrijft de gynaecoloog na de hysteroscopische operatie hormonen voor die u een maand moet gebruiken. Deze hormonen herstellen het slijmvlies van de baarmoederholte en voorkomen dat er verklevingen ontstaan. Deze medicijnen zijn vergelijkbaar met een zwaardere pil. De menstruatie die hierop volgt, kan hevig zijn.

Spiraaltje

Soms plaatst de gynaecoloog aan het einde van de operatie een spiraaltje in de baarmoeder. Dit gebeurt vooral na operaties waarbij verklevingen zijn doorgeknipt. Hiermee proberen we nieuwe verklevingen in de baarmoeder te voorkomen. Over het algemeen verwijdert de arts dit spiraaltje na de eerstvolgende menstruatie.

Hechtingen

Omdat de operatie via de vagina gebeurt, zijn er geen hechtingen waar u rekening mee moet houden.

Werk

U moet toch zeker wel rekenen op een herstelperiode van 1 week. Extra hulp in de huishouding is na thuiskomst meestal niet nodig.

Seksualiteit

Heeft u geen bloedverlies of vieze afscheiding meer? Dan is seks geen probleem. Zolang de buik gevoelig is, kan dit wel pijnlijk zijn.

Het is belangrijk dat u het ziekenhuis belt als u:

• steeds meer buikpijn krijgt;
• koorts van 38°C of hoger heeft.

Heeft u na het lezen van deze informatie nog vragen, dan kunt u bellen naar het Centrum Voortplantingsgeneeskunde, telefoonnummer: (073) 553 86 60.