De schildklier is een vlindervormig orgaan dat in de hals op de luchtpijp ligt. De schildklier produceert hormonen die belangrijk zijn voor het regelen van de stofwisseling. Voor de productie van die hormonen is de schildklier voornamelijk afhankelijk van een voldoende aanbod van jodium in het lichaam.

In de directe omgeving van de schildklier liggen de stembandzenuwen. Deze zorgen ervoor dat de stembanden kunnen bewegen. Is de stem vooraf aan de operatie al afwijkend? Dan kan de arts soms vragen om voor de operatie het functioneren van uw stembanden door de KNO-arts te laten controleren. 
Direct tegen de schildklier aan liggen 4 bijschildkliertjes, 2 aan de linkerkant en 2 aan de rechterkant. De bijschildklieren zijn van belang voor de kalkhuishouding. Het behouden van minstens 1 bijschildklier bij de operatie is voldoende voor een goede functie.

Er kunnen verschillende redenen zijn waarom het nodig is dat u aan uw schildklier wordt geopereerd:

• Uw schildklier werkt te hard en dit is niet met medicijnen in de hand te houden.
• Er zit een knobbel in uw schildklier. Die knobbel kan de oorzaak zijn van het te hard werken, maar het kan ook een kwaadaardig gezwel zijn.
• Uw schildklier kan veel knobbels bevatten en zo groot zijn geworden dat u last heeft met ademhalen en slikken.
• De knobbels in uw schildklier kunnen ook een cosmetisch probleem zijn.

Het kan nodig zijn om uw schildklier helemaal of gedeeltelijk te verwijderen. Dit hangt af van de reden waarom u geopereerd moet worden. Het soort operatie wordt altijd bepaald in een multidisciplinair overleg en in overleg met u. 

Er zijn verschillende soorten schildklieroperaties:

• Een totale thyreoïdectomie: de schildklier wordt helemaal verwijderd. Bijvoorbeeld bij sommige vormen van schildklierkanker.
• Subtotale thyreoïdectomie: één helft van de schildklier wordt helemaal verwijderd en de andere helft wordt grotendeels verwijderd. Bijvoorbeeld bij een te hardwerkende of een te grote schildklier (deze operatie is zeer zeldzaam).
• Hemithyreoïdectomie: één helft van de schildklier wordt verwijderd. Bijvoorbeeld bij een knobbel in die helft van de schildklier, waarbij het niet duidelijk is of de knobbel goedaardig of kwaadaardig is.

Een schildklieroperatie vindt plaats onder algehele anesthesie (narcose). De anesthesist geeft u informatie over de anesthesie. Tijdens de operatie ligt u met uw hoofd zover mogelijk achterover. Er wordt een horizontale snede laag in uw hals gemaakt. De schildklier kan dan meestal gemakkelijk worden bereikt en helemaal of gedeeltelijk worden verwijderd. Hierbij is het natuurlijk belangrijk om uw stembandzenuwen en bijschildklieren te sparen.

Er worden zelden drains in het operatiegebied achtergelaten om bloed, dat zich daar nog verzamelt, af te voeren. Dit hangt af van het soort operatie. Meestal kunnen deze drains na 24 uur worden verwijderd.

Meestal kan de operatie in dagbehandeling worden gedaan. Dan blijft u na de operatie nog minimaal 4 uur ter observatie op de afdeling Dagbehandeling en hoeft u geen nacht in het ziekenhuis te blijven. Uw behandelend arts bepaalt of een dagbehandeling in uw geval mogelijk is.

Over het algemeen is de schildklieroperatie een veilige operatie met weinig complicaties en een vlot herstel. Meestal hoeft u na de operatie geen medicijnen meer te gebruiken om de schildklierfunctie te regelen. Meestal volgt na 6 weken een poliklinische controle, met bloedonderzoek, bij uw internist. Uiteraard is dit afhankelijk van de reden waarom u geopereerd wordt. Bij een kwaadaardig gezwel kan het behandelplan anders zijn, de nabehandeling wordt dan later bepaald.

Geen enkele operatie is zonder risico’s. Zo is ook bij een operatie aan de schildklier de kans op algemene complicaties aanwezig, zoals nabloeding, wondinfectie, trombose of een longontsteking.

Specifieke complicaties

Daarnaast zijn er nog een paar specifieke complicaties mogelijk. Hoe ingewikkelder de operatie is, des te meer kans op beschadiging van de structuren die vlakbij uw schildklier liggen. Bij hemithyreoïdectomie is de kans op specifieke complicaties heel klein, zelfs minder dan 1%. Bij de subtotale strumectomie wordt het risico iets groter. Specifieke complicaties kunnen zijn:

• Letsel van de stembandzenuw. Dit leidt tot heesheid. Als de stembandzenuw tijdens de operatie gekneusd raakt, dan kunnen klachten van heesheid of slikklachten ontstaan. Deze zijn bijna altijd tijdelijk. Er is een kleine kans (minder dan 1%) dat de zenuw tijdens de operatie echt wordt beschadigd. Dan vindt een verwijzing naar de KNO-arts plaats na 4 tot 6 weken.
• Een tekort aan bijschildklierhormoon door het weghalen van de bijschildklieren.

Bij een totale thyreoïdectomie liggen deze getallen nog wat hoger. Na deze operatie heeft u uw leven lang medicatie nodig om de schildklierfunctie te ondersteunen.

Letsel van de stembandzenuw

Letsel van de stembandzenuw is vaak blijvend. U kunt dan klachten vak heesheid of slikklachten krijgen. Soms wordt geprobeerd dit met een operatie te herstellen. Met logopedie of Botox injecties is wel verbetering te bereiken. Hard spreken of roepen is soms niet meer mogelijk.

Ook als de stembandzenuw niet wordt beschadigd, kunnen er stemveranderingen optreden. Dit kan het gevolg zijn van beschadigingen van de halsspieren of van andere zenuwtakjes.

Tekort aan bijschildklierhormoon

Een tekort aan bijschildklierhormoon ontstaat doordat er bij de operatie bijschildkliertjes zijn beschadigd of verwijderd. Dit is te merken aan tintelingen in uw vingertoppen en in het ergste geval aan spierkrampen. Met kalktabletten en vitamine D-preparaten kan dit goed worden behandeld.

• De pijn na de operatie valt over het algemeen mee en is te vergelijken met een keelontsteking. De pijn verdwijnt in een paar dagen.
• De wond geneest snel en u houdt er meestal een mooi litteken aan over. De hechtingen zijn oplosbaar.
• U kunt uw werk daarna snel hervatten.
• Het litteken is in het begin gezwollen, vooral aan de bovenzijde, maar zal daarna volledig plat wegtrekken en netjes genezen.

Controles

• Bij langdurige klachten laat de arts nog een keer uw stembandfunctie door de KNO-arts controleren na de operatie.
• Ook krijgt u een belafspraak of fysieke controle bij de chirurg en een afspraak met eventueel bloedonderzoek bij de internist.

Heeft u na het lezen van deze informatie nog vragen? Bel dan tijdens kantooruren met de polikliniek Chirurgie, telefoonnummer: (073) 553 60 05.