De kolposcopie gebeurt op de polikliniek door een ervaren team. Dit team bestaat uit een gespecialiseerd gynaecoloog en een verpleegkundige of doktersassistent. Soms is een gynaecoloog in opleiding of een coassistent bij het onderzoek aanwezig. U mag iemand meenemen die tijdens het onderzoek bij u blijft.

Net als bij het maken van het uitstrijkje brengt de arts een spreider in de vagina. Voor de ingang van de vagina wordt nu een kolposcoop geplaatst. Dit is een instrument dat lijkt op een vergrootglas. Hierdoor ziet de arts het weefsel van de baarmoederhals vergroot.

Vaak is de kolposcoop aangesloten op een monitor, een televisiescherm. U kunt dan zelf meekijken. De gynaecoloog maakt de baarmoederhals nat met een azijnoplossing en een soort jodium. Dit is nodig om het weefsel goed te kunnen beoordelen. Het natmaken kan een prikkend gevoel geven. Vaak maken we een paar foto’s om dit met eventueel latere onderzoeken te  vergelijken.

De baarmoederhals is bekleed met 2 soorten cellen: plaveiselcellen en cilinder cellen. Het overgangsgebied tussen deze 2 soorten cellen heet 'de overgangs- of transformatiezone'. Afwijkende cellen in het uitstrijkje komen bijna altijd van dit gebied. Daarom bekijken we dit gebied bij de kolposcopie nauwkeurig. Als er afwijkende plekjes te zien zijn, neemt de arts een stukje weefsel weg voor onderzoek. Dit heet een biopsie.

De gynaecoloog vertelt u als hij of zij een stukje weefsel (biopt) afneemt. Dit gebeurt met een klein tangetje op vaak een aantal plaatsen. Soms schraapt de gynaecoloog ook wat weefsel aan de binnenkant van de baarmoederhals weg.

Het nemen van een biopt kan even een pijnlijk gevoel geven, maar niet zo erg dat plaatselijke verdoving nodig is. Soms vraagt de gynaecoloog of u wilt hoesten. De baarmoederhals komt dan iets naar beneden door de toenemende druk in de buik. Door het nemen van een biopt ontstaat er een wondje van de baarmoederhals. Dit wondje kan gaan bloeden. Als er veel bloedverlies is, stipt de gynaecoloog het wondje soms aan met een bijtende stof. Dit geeft een krampend gevoel in de onderbuik. In andere gevallen is het aanstippen niet nodig en is maandverband voldoende.

U kunt na het onderzoek meteen naar huis. U mag zelf met de auto naar huis.

U kunt nog wel een paar dagen bloedverlies hebben. Zolang u bloedverlies heeft, is het beter om:

• geen seks te hebben;
• niet in bad te gaan;
• niet te zwemmen; 
• geen tampon te gebruiken.

U kunt gewoon douchen. 

Het biopt wordt in het laboratorium door een patholoog onderzocht. De uitslag is meestal binnen 2 weken bekend. De gynaecoloog bespreekt met u hoe u de uitslag hoort. Dit kan telefonisch of tijdens een vervolgbezoek zijn.

De uitslag van een biopsie wordt meestal weergegeven als dysplasie. Dysplasie betekent dat de opbouw van het weefsel anders is dan normaal. Ook de term CIN wordt veel gebruikt. Dit is een afkorting voor 'cervicale intra-epitheliale neoplasie', een Engelse benaming voor dysplasie.

Hieronder beschrijven wij de meest voorkomende uitslagen van een weefselonderzoek:

Behandeling bij een uitslag CIN2
Wanneer de uitslag van het uitstrijkje CIN2 is, zijn er verschillende behandelingen mogelijk. Hierover leest u meer in de keuzekaart.

De gynaecoloog kan er voor kiezen om tijdens de kolposcopie meteen te behandelen. Deze behandeling heet lisexcisie. Deze beslissing hangt af van wat we zien.

Geen behandeling betekent afwachten

Afhankelijk van het beeld en het uitstrijkje, kan de gynaecoloog u wel het advies geven om na 6 of 12 maanden opnieuw een uitstrijkje te laten maken. Het uitstrijkje na 1 jaar gebeurt bij uw huisarts. Deze controle van afwijkende uitstrijkjes noemen we follow-up. Houdt u er rekening mee dat het een aantal jaren kan duren voordat het uitstrijkje zonder behandeling uit zichzelf weer normaal wordt.

Deze informatie is in samenwerking met de gynaecologen van het Gynaecologisch Oncologisch Centrum Zuid (GOCZ) gemaakt.